Pierwsze chłodne dni i smog powrócił do polskich miast

– Tempo wymiany pieców na koniec 2021 roku mieliśmy świetne i bardzo liczyliśmy na to, że rok 2022 siłą rozpędu będzie kontynuacją, niestety nastąpiło załamanie – mówi Katarzyna Szymczak-Pomianowska, dyrektor Departamentu Zrównoważonego Rozwoju Urzędu Miejskiego Wrocławia. Jakość powietrza w mieście w ostatnich dwóch latach się poprawiła i Wrocław mieści się w ustalonych przez WHO limitach liczby dni z przekroczonym stężeniem szkodliwych pyłów. Wpływa na to nie tylko proces wymiany pieców, który chwilowo spowolnił, lecz również walka z betonozą i zazielenianie miasta. – Widzimy też wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców – podkreśla ekspertka.

Fot. archiwum

Normy jakości powietrza zostały określone w rozporządzeniu ministra środowiska z sierpnia 2012 roku. Zgodnie z nimi dobowy poziom stężeń pyłu PM10 wynosi 50 µg/m³ i nie może być przekroczony częściej niż 35 dni w roku. Dodatkowo średnia roczna nie może przekraczać 40 µg/m³. Dla pyłu PM2.5 rozporządzenie zawiera tylko normę roczną, która wynosi 25 µg/m³. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przyjęła normę dobową, która wynosi 25 µg/m³.

– Jeżeli porównamy lata 2020–2021 z poprzednimi latami, to liczba dni z przekroczeniami pyłów PM10 i PM2,5 spada. Od dwóch lat udaje nam się nie przekraczać dozwolonej przez przepisy prawa liczby dni z przekroczeniami norm rocznie. Porównując sytuację we Wrocławiu do innych dużych miast, to w porównaniu do Krakowa mamy trzy razy mniej tych dni w ciągu roku, a w przypadku Katowic dwa i pół raza mniej, więc sytuacja się poprawia – wyjaśnia w rozmowie z agencją Newseria Biznes Katarzyna Szymczak-Pomianowska.

Jak podkreśla, wciąż dużo jest do zrobienia w tym zakresie. Już pierwsze chłodne dni września przyniosły drastyczne pogorszenie jakości powietrza. Takie incydenty smogowe mają miejsce najczęściej w sezonie grzewczym.

– Wówczas w oparciu o Wrocławski Indeks Powietrza uczulamy mieszkańców, aby w miarę możliwości rezygnowali z aktywności na zewnątrz, nie korzystali z ruchu na świeżym powietrzu, bo ono wtedy nie ma wystarczająco dobrych parametrów – mówi dyrektor Departamentu Zrównoważonego Rozwoju Urzędu Miejskiego Wrocławia.

Miasto walczy ze smogiem na kilku płaszczyznach. Jedną z nich jest zachęcanie mieszkańców do wymiany kotłów na paliwa stałe. Temu ma służyć program Kawka+, który w ostatnich dwóch latach cieszył się dużą popularnością wśród mieszkańców. Można w nim uzyskać dopłatę w wysokości 12 tys. zł (od przyszłego roku 10 tys. zł) do wymiany pieca na ekologiczne ogrzewanie. W roku 2021 do Kawki+ wpłynęło ok. 3 tys. wniosków: 1,1 tys. od najemców komunalnych i 1,9 tys. od właścicieli mieszkań. W tym roku nastąpiło spowolnienie i na razie wpłynęło mniej niż 700 wniosków.

– Sytuacja, z którą mierzymy się w obecnym roku, czyli kryzys finansowy, energetyczny, kryzys związany z wojną w Ukrainie, na pewno nie pomaga przyspieszać tempa tego procesu. Na koniec 2021 roku mieliśmy świetne tempo i bardzo liczyliśmy na to, że rok 2022 siłą rozpędu będzie kontynuacją, niestety nastąpiło załamanie. Mierzymy się z tym, ale nie poprzestajemy – mówi Katarzyna Szymczak-Pomianowska.

Jak podkreśla, pozytywne jest to, że w tych wnioskach rośnie udział pomp ciepła, co świadczy o tym, że mieszkańcy stawiają na odnawialne źródła energii.

– Wzrasta świadomość ekologiczna, ale również „długowzroczność”: nie patrzymy i nie liczymy pieniędzy tylko tu i teraz. Inwestycja w pompę ciepła na pewno jest droższa niż w inny typ ogrzewania, ale zwraca się w ciągu kilku lat, zwłaszcza w połączeniu z fotowoltaiką, a przy obecnych cenach energii zwraca się bardzo szybko. W związku z tym mieszkańcy biorą to pod uwagę i inwestują w taki typ ogrzewania, co oznacza, że Wrocław ma szansę być prawdziwie zielonym miastem – mówi przedstawicielka urzędu.

Zgodnie z uchwałą antysmogową, która obowiązuje w województwie dolnośląskim od kilku lat, od 1 lipca 2024 roku wejdzie w życie zakaz używania kotłów pozaklasowych i poniżej trzeciej klasy. Cztery lata później zakazane będzie użytkowanie wszelkich instalacji na paliwa stałe.

– Samorządy udostępniają mieszkańcom konkretne narzędzia finansowe, z których można korzystać, programy osłonowe, a na mieszkańcach ciąży obowiązek podjęcia wysiłku organizacyjnego. Wszyscy gramy do tej samej bramki – podkreśla Katarzyna Szymczak-Pomianowska.

Kolejna płaszczyzna walki ze smogiem to zachęcanie mieszkańców miasta do komunikacji zbiorowej.

– Im więcej mieszkańców z niej korzysta, tym mniej mamy samochodów na ulicach. A one również dokładają się do pogarszania jakości powietrza w trakcie incydentów smogowych – dodaje. – Poza tym na poprawę jakości powietrza pozytywnie wpływa szeroko pojęta zielono-błękitna infrastruktura. Im więcej zieleni w mieście, tym lepiej. Duże obszary zieleni stanowią płuca miasta, przewietrzają i dotleniają je. Dlatego walczymy z betonozą, a przy okazji zmieniliśmy podejście do koszenia terenów zielonych na terenie miasta.

Trawniki są koszone w taki sposób, aby trawa była wyższa i dzięki temu mogła wyłapywać pyły, zanieczyszczenia, tłumić hałas, ale również pochłaniać wilgoć. To wszystko wpływa na zmianę mikroklimatu na terenie miasta, poprawia lokalne warunki klimatyczne i jakość powietrza.

Źródło: Newseria

Nieważne jak małe, do recyklingu się nadaje

Jak szacuje ONZ, w bieżącym roku na całym świecie wytworzonych zostanie ponad 24 mln ton drobnych elektrośmieci. Niestety nie wszystkie trafią do recyklingu. Wiele z nich zostanie wyrzuconych wraz z innymi odpadami do śmietnika.

Fot. Adobe Stock

Małe urządzenia elektroniczne są ogromnym problemem dla współczesnego świata. Chcąc zachęcić nas do zmiany nawyków poprzez prawidłowe postępowanie ze zużytymi sprzętami, tegoroczna edycja „Międzynarodowego Dnia Bez Elektrośmieci” odbywać się będzie pod hasłem „Nieważne jak małe, do recyklingu się nadaje”.

„Przy okazji zbliżającej się 5. edycji >>Międzynarodowego Dnia Bez Elektrośmieci<< chcemy przypomnieć, jak ważny jest każdy element elektroniki lub urządzenia elektrycznego, którego już nie używamy, a który niepotrzebnie przechowujemy w domach – mówi Grzegorz Skrzypczak, prezes ElektroEko S.A., głównego organizatora tej cennej inicjatywy w Polsce. – Urządzenia te zawierają wiele ważnych surowców, które można wykorzystać do produkcji nowych urządzeń elektronicznych lub innego sprzętu, takiego jak: turbiny wiatrowe, części samochodowe, akcesoria domowe czy nowe sprzęty elektroniczne. Wszystko to ma kluczowe znaczenie dla zielonego, cyfrowego przejścia na społeczeństwa niskoemisyjne” – dodaje.

13 października obchodzić będziemy „Międzynarodowy Dzień Bez Elektrośmieci”. To inicjatywa stworzona przez WEEE Forum, a realizowana przy wsparciu ponad 120 organizacji z 70 krajów świata. W Polsce głównym organizatorem jest organizacja ElektroEko S.A., która wspólnie z UNEP-GRID Warszawa realizuje program działań edukacyjnych skierowanych do konsumentów, mediów, instytucji oraz przedsiębiorców. Parterami wydarzenia są Związek Cyfrowa Polska oraz APPLiA. Patronat honorowy udzieliły Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Nie chomikuj małych elektrośmieci

Stare, często już niedziałające sprzęty elektroniczne latami chomikujemy w szufladach i szafkach, w piwnicach i na strychach. Zajmują one naszą domową przestrzeń, mimo, że już ich nie potrzebujemy. W przeciętnym europejskim gospodarstwie domowym w ten sposób gromadzi się do 5 kg urządzeń elektronicznych na osobę. Ile kg elektrośmieci zalega w Waszych domach?

Nie wyrzucaj elektrośmieci

Ze względu na swój rozmiar przedmioty takie jak słuchawki, elektryczne szczoteczki do zębów, ładowarki czy aparaty fotograficzne często wyrzucane są do śmietników razem z innymi odpadami. Tylko w Europie, co roku do koszy na śmieci wyrzucanych jest prawie 1,4 kg elektrośmieci na osobę. Co to oznacza?

„8% wszystkich odpadów elektronicznych, które wyrzucamy do zwykłych pojemników na śmieci, trafia na składowiska odpadów bądź jest spalana. Takie postępowanie nie tylko jest niezgodne z prawem, (grozi za to mandat do 5000 zł – przyp. red.) ale też szkodzi środowisku. Oznacza ono również, że cenne surowce zawarte w elektrośmieciach nie zostaną ponownie wykorzystane i będą bezpowrotnie utracone” – mówi Anna Podsiadło, marketing manager w ElektroEko S.A.

Surowce wtórne zawarte w elektrośmieciach

800 gramów srebra, 150 gramów złota i 50 gramów palladu można wyekstrahować z jednej tony płytek drukowanych, które znajdują się w urządzeniach elektronicznych. Jest jednak jeden warunek – najpierw musimy zanieść te urządzenia do punktów zbierania, skąd trafią do recyklingu. Niebezpieczne substancje w nich zawarte zostaną wówczas zneutralizowane, a surowce odzyskane i posłużą do produkcji nowych przedmiotów.

Inicjatywy dla mieszkańców

Elektrośmieci to najszybciej rosnący strumień odpadów w całej Unii Europejskiej, z których mniej niż 40% poddawanych jest recyklingowi. Na całym globie podejmowane są wysiłki, aby odwrócić ten rosnący trend. „Organizacje takie jak nasza, które zarządzają systemem zbierania i przetwarzania elektrośmieci, nieustannie pracują nad tym, aby właściwe pozbywanie się małych urządzeń elektronicznych było proste i wygodne dla użytkowników oraz gospodarstw domowych” – dodaje Grzegorz Skrzypczak, prezes ElektroEko SA – organizatora „Międzynarodowego Dnia Bez Elektrośmieci”.

Udostępnianie pojemników do zbierania drobnych elektrośmieci w sklepach, urzędach czy biurowcach, odbiór małych zepsutych urządzeń przy dostawie nowych oraz punkty zbierania na terenie miast to tylko niektóre z inicjatyw prowadzonych przez ElektroEko w celu zachęcenia ludzi do prawidłowego pozbywania się elektrośmieci.

Porządna edukacja

Problem niewłaściwego postępowania z elektrośmieciami dostrzega też coraz więcej medialnych osób. To sprawia, że chętnie włączają się w działania edukacyjne w tym zakresie.

„Do współpracy przy promocji tegorocznej, 5. edycji >>Międzynarodowego Dnia Bez Elektrośmieci<< zaprosiliśmy Agnieszkę Witkowską, znaną jako >>Architekt Porządku<<. Z uwagi na specyfikę wykonywanej pracy, doświadcza ona na co dzień problemu chomikowania niedziałających już – zwłaszcza małych urządzeń elektrycznych” – informuje Anna Podsiadło, marketing manager z ElektroEko S.A. – Z kampanii w mediach społecznościowych oraz na kanale >>Pogotowie Porządkowe Architekt Porządku<< będzie można dowiedzieć, jak uporządkować szafki i szuflady z zalegającej tam niepotrzebnej już elektroniki oraz co z nią zrobić.

Więcej informacji znajdziesz na www.dzienbezlektrośmieci.pl.

Źródło: PAP MediaRoom